Babasının manav dükkânında çıraklık yapan Avni, meyveyi sebzeyi eksik tartmayı, önceden çürükleri kesekağıdına koymayı, günlerdir bekleyen ürünleri ıslatarak taze göstermeyi erken yaşlarda öğrenir. Sahte diplomaların havalarda uçuştuğu, başkasının yerine sınava girenlerin, para karşılığı tez yazanların, sınav sorularının cevaplarını çalanların olduğu bir zamanda yaşar Avni. Kitabın kapağını açmadan, derslere gitmeden başkalarının notlarıyla hatta sınavlara bile girmeden mezun olan binlerce öğrenciden biri Avni. Avni küçük yerin büyük adamı olmaktansa büyük yerin küçük adamı olmayı seçen biri…

“Çok söz yalansız, çok para haramsız olmaz.”

Devletin yurtiçi ve yurtdışı kadrolarında müfettişlikten müsteşarlığa kadar birçok farklı görevde bulunmuş, hukukçu, bürokrat ve yazar O. Ertuğrul Önen, gözlemlerini Fırıldak kitabında elinizden düşüremeyeceğiniz bir hikâye ile anlatıyor. Fırıldak kitabının baş karakteri Avni, aslında içimizden biri. Bazen “yükselmek için her yol mübahtır” diye düşünerek hareket eden iş arkadaşımız, bazen nabza göre şerbet veren bir akrabamız, bazen de okul sıralarında arkamızdan bir sürü iş çeviren bir arkadaşımız… Avniler her yerde, Avniler’den kaçış yok. Önemli olan Avnileri bağrımıza basıp yaptıkları her türlü fırıldaklığı görmezden mi geleceğimiz yoksa onlara karşı mı duracağımız… Yazarın mizahi anlatımı, üçkağıtçı, kural tanımaz biriyle bile empati yapmanızı sağlıyor. Fırıldak’ı bazen gülerek bazen uzun uzun üstüne düşünerek okuyacaksınız.

“Kötülükle yoğrulmuş mu doğar insan?

Kaderden kurtulmak için değil midir tüm çabalar?

Ya da kabullenmeli miyiz yazgımızı doğuştan?

Yazgı deriz ama bize ait değil midir son karar?”

Avniler trafik kurallarını ihlal ettiklerinde makamını, gücünü kullananlardır. Sıra beklememek için türlü bahanelerle hatta çoğu zaman bir gerekçe bile sunmadan sırada en öne geçmeye çalışan, arkasındaki kalabalığı yok sayanlardır. Avniler, arabasıyla, malı mülküyle övünenler, ye kürküm ye misali önemli biriymiş havası yaratarak güçlerini kullananlardır. Kendisi hiçbir iş yapmayıp da her şeyi başkasının üstüne yıkan sonra da kendi yapmış gibi gösterenlerdir Avniler. Astlarını sürekli güçleriyle ezmeye çalışırken üstlerine el pençe divan duranlardır. Avniler memlekete hizmeti değil, deri döşemeli döner koltukta oturuşunu, görkemli çalışma odasını, emrinde çalışanları nasıl azarlayacağını düşünen, güç zehirlenmesi yaşayan kişilerdir. Güce tapan, biat eden, güçsüzü ezen, çıkarı için kullanabildiği herkesi kullanan bir insanın hikâyesi ancak bu kadar eleştirel, bu kadar eğlenceli anlatılabilir. Fırıldak hepimizin hayatında var olan bir karakterin hem psikolojisini, hem insan ilişkilerini çok keyifle okuyacağınız bir roman.

Size tüm bunlar tanıdık geldi mi? Hepimizin hayatında Avniler oldu. Üniversitede hocaların gözüne baka baka kopya çeken de oydu, pahalı, markalı giysiler giyerek kendini önemli biri gösteren de… En yakınlarına bile kazık atmaktan çekinmeyen karakter yapısıyla Avni, düşlediği saygınlığı kazanmak için her türlü dalavere ve torpil ile devletin en yüksek kademelerinden milletvekilliğine, bakanlığa uzanan bir yolun yolcusudur. Avni, hayali forslu bir araba ile bir gün doğup büyüdüğü yeri ziyaret ettiğinde kasabasındaki kişilerin önünde saygıyla eğilmelerini düşleyen insanlardan sadece birisidir.

Fırıldak, başarısıyla değil arkadan iş çevirerek, emeği ile değil insanları kullanarak bir yere gelenleri anlatıyor. Sürükleyici hikâyesi, yalın dili ve mizahi anlatımıyla bir solukta okuyacağınız bir roman. Kendi hayatınızdan da bir şeyler bulabileceğiniz romanda başarıya giden yolda ne gibi hileler yapılabildiği, siyasette ve bürokraside yaşanan olayları keyifle okuyacaksınız.

 

O.Ertuğrul Önen’in “Fırıldak” kitabını satın almak için: