Geçen yılın genel değerlendirme yazısını oldukça kötümser bir bakış açısıyla kaleme almışım. Acaba, tüm dünyanın üzerine bir kâbus gibi çöken Covid belasının yarattığı pesimistlik mi etkili oldu diye düşündüm. Sonra ayrıntıya girince gerçeği gördüm. Zaten yazıyı “olmuyor, olmuyor. Bu malzemeyle yapılan yemek tat vermiyor” diye bitirmişim. Peki artık rakamları kesinleşen 2021 yılı dış ticareti acaba bize farklı bir değerlendirme yapma imkânı verebilecek mi? İşte rakamlar, birlikte değerlendirip sonuca gidelim, ne dersiniz?

Son 5 Yılla Karşılaştırmalı
2021 Yılı Dış Ticareti (milyar $) 

	İhracat	Değişim (%)	İthalat	Değişim (%)	Dış Ticaret Dengesi	Dış Ticaret Hacmi	İhr/İth Karşılama (%)
2017	164.5	10.2	238.7	18.1	-74.2	403.2	68.9
2018	177.2	7.7	231.2	-3.2	-53.9	408.3	76.6
2019	180.9	2.1	210.3	-9.0	-29.5	391.2	86.0
2020	169.6	-6.2	219.5	4.4	-49.9	389.2	77.3
2021	225.3	32.8	271.4	23.6	-46.1	496.7	83.0

2021 yılında bir önceki yıla göre ihracatımız %32.8 oranında yüksek bir artış göstermiş, bu oranda bir artışı başarı olarak görmek gerekir. Ancak, bir önceki yılın gerilemeyle sonuçlanması, önceki yılların artışının ise pek parlak olmaması sonuçtan memnuniyetimizi olumsuz etkileyebilecek faktörlerdir. Zaten 2017 yılına göre bir kıyaslama yaparsak bu son 4 yıllık toplam artışın sadece %37 de kaldığını görüyoruz. Bunlar Türkiye’yi uçuracak, başka bir kulvara atlatacak başarılar değildir. Yeni bir başarı hikayesine ihtiyacımız olduğu açıktır.

Kaldı ki ithalatımızda yerinde durmuyor. Döviz fiyatlarındaki anormal yüksekliğe rağmen artmaya devam ediyor. Doğal olarak artacaktır. Siz sanayinizin hammadde ve aramalı ihtiyacını tamamen ithalata dayandıran bir düzen kurarsanız. Başka türlü bir sonuç beklemek abes olur. İthalatımızın %77.4’ü neredeyse 4/5’i hammadde ve aramallarından ibarettir. Bu ithalatı yapmazsanız sanayinizin çarkları dönmez, yurtiçi ihtiyaçları karşılayamadığınız gibi ihracatınızın %91.4’ünü oluşturan imalat sektörü ihracatınız da sekteye uğrar. Uzun sözün özeti yeni bir hikâye yazmadığımız sürece bu devran böyle devam edecek demektir.

Durum, başarılı olduğunu az çok söyleyebildiğim 2021 yılında da değişmemiş, dış ticaret açığı vermeye devam ediyoruz. Son 5 yılda 253.6 milyar ABD doları içeri girmişiz. Borç verenler sağolsun. Ne demişler “borç yiğidin kamçısıdır” Yalnız bu kamçı bizim değil, alacaklının elindeki kamçıdır.

Bu kafayla gidersek daha çok kamçı yiyeceğiz gibi görünüyor.

Önümüzdeki haftalarda ihracatın, ithalatın ayrıntılarına gireceğim. Sonra bir sonuç değerlendirmesiyle bu konuya noktayı koyacağım. Yani birkaç hafta daha moralinizi bozmaya devam edeceğim için şimdiden özürlerimi kabul edin.

Ne de olsa kusur benim değil.